วันอังคารที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2551

Introduction to HCI

Human-Computer Interaction

[ทำอย่างไรให้ผู้ใช้ รู้สึกว่าไม่ต้องรอ และไม่จำเป็นต้องทำระบบให้เร็วก็ได้]

HCI?
1) การออกแบบ การประเมิน การนำไปใช้ (implement) เพื่อให้มนุษย์สามารถใช้งานได้
2) ส่วนที่อยู่รอบๆ แวดล้อมของการใช้งานระบบสารสนเทศทั้งหมด

Goals of HCI?
เพื่อเป็นการนำไปสู่ การใช้งานได้ (usable) รู้สึกปลอดภัย (safe) และ ตอบสนองการทำงาน (functional system) โดยมีแนวทาง (criteria) การพัฒนาดังนี้

1) มีคุณสมบัติตามที่ผู้ใช้พึงประสงค์ (Proper Functionality)
2) ทำให้ผู้ใช้เกิดความเชื่อมั่น (trust) ต่อระบบ (Reliability, security and data integrity)
3) มีความเป็นมาตรฐานหรือเป็นสิ่งที่ผู้ใช้คุ้นเคย "common features among application, systems or platform" (Standardization, Integration, Consistency and Portability)
4) มีความเหมาะสมกับเวลาและงบประมาณ "making an effort in delivering the system on time and within budget"

[มนุษย์เราถูก spoile มาก ถ้าได้รับ service มากเกินไป]

Motivation for Human Factors in Software Design
แรงจูงใจสำคัญในการออกแบบซอฟต์แวร์ เพื่อตอบสนอง Human Factors
1) Life-Critical S/W System ; ระบบชี้เป็นชี้ตายได้ ความผิดพลาดของระบบต้องไม่มี เช่นระบบ CTSCAN
2) Industrial and Commercial Uses ; ต้องออกแบบให้ขายได้
3) Collaborative Systems; ตอบสนองความหลากหลาย เช่น การทำงานร่วมกัน (MSN, Lotusnotes etc.) ตอบสนองการทำงานหลากหลายวัฒนธรรม (สิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิด community)

"การออกแบบ HCI จุดประกายมาจากความผิดพลาด"

Challenge of HCI-สิ่งที่ท้าทายความสำเร็จของ HCI
@ To keep up with Technology Change
- เพื่อก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี
@ To ensure users can use a system productively and enjoyably
- เพื่อมั่นใจได้ว่าผู้ใช้สามารถใช้ระบบได้จริง และไม่ทุกทนทรมานกับการใช้งาน
@ To accomdate human diversity
- เพื่อตอบสนองความหลากหลายของมนุษย์ (ผู้ใช้)

ตัวอย่าง: การใช้ command-driven กับ menu-driven
menu-driven เหมาะสำหรับ ผู้ใช้ที่เพิ่งเริ่มต้น
command-driven เหมาะกับ ผู้ใช้ที่คุ้นเคยกับระบบมาแล้ว
เช่น คำสั่งบนUNIX, คำสั่ง DOS

Point=> เป็นความท้าทายของ HCI ที่ต้องออกแบบให้รองรับกับความหลากหลายของผู้ใช้ อย่าง Windows จะมีทั้งที่เป็น Menu-Driven กับ Command-Driven


Accomandation of Human Divesity ความหลากหลายของมนุษย์ (ผู้ใช้)

#Physical ability and workspace; ทางกายภาพ ยกตัวอย่างการจัดวางตู้ ATM สูงไปต่ำไป
#Cognitive and perceptual ability; การจดจำและการเข้าใจรับรู้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับ Short-term and Long-term memory ยกตัวอย่าง งานวิจัยปุ่ม Home (ปุ่มที่มี icon และ caption ช่วยให้เกิดการจดจำและเข้าใจได้ง่ายกว่าแบบอื่น)
# Personality Differences; บุคลิกภาพ ทำให้เกิดความต้องการแตกต่างกัน ตัวอย่างงานวิจัย e-commerce ผู้ชายซื้อของเพราะต้องการประหยัดเวลา ผู้หญิงมองเป็นกิจกรรมทางสังคม ชอบต่อรองราคา
# Cultural and international issues; ความแตกต่างทางวัฒนธรรม เช่น รูปแบบการเขียนวันที่ การอ่านหนังสือของคนญี่ปุ่น จากหลังมาหน้า เป็นต้น
# Users with Disabilities; คนพิการ
# Elderly Users; คนแก่

Point=> ความหลากหลายของมนุษย์ในด้านต่างๆ ก่อให้เกิดความต้องการที่แตกต่างกันออกไป เป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึงในการออกแบบระบบด้วย

How to make a "Good HCI Design"?
หลักการออกแบบระบบให้มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้ที่ดีนั้นต้องคำนึงถึง
+ Visiblility ; ระบบ และ Feature ต้องมีความชัดเจนต่อผู้ใช้
+ Affordance; ค่าความสามารถของระบบที่สามารถตอบสนองต่อความคาดหวังของผู้ใช้
+ Feedback; การให้ information ของระบบต่อผู้ใช้

+Visibility: Clear to a User
เน้นเรื่องการสื่อการให้เห้นชัดเจน เมื่อออกแบบมาแล้วสามารถที่จะสื่อสารกับผู้ใช้ได้ทันที
Ex. ตัวอย่างบานประตู IBM ที่ซ่อนตัวสลักประตูไว้ด้านใน ทำให้ผู้ใช้ไม่รู้วิธีว่าจะเปิดประตูอย่างไร
ถือเป็นการออกแบบที่ไม่คำนึงถึง Visibility

+Affordance: The Degree of matching between actual fuctionality and percieved property of software component ; เปรียบเทียบกับสิ่งที่ทำได้ กับ สิ่งที่อยากได้

==>Point
ถ้าสิ่งที่ทำได้(A) = สิ่งที่อยาก (B)
=>ตอบสนองความต้องการได้มากเท่าไหร่ก็ จะมีค่า Affordance สูง
ถ้าสิ่งที่ทำได้(A) > สิ่งที่อยากได้ (B)
=>ถือว่าดี แต่ต้องทำให้สิ่งที่ทำได้ (A) มี Visibility ด้วย

+Feedback: The Degree in which information is given to a user about "what action is done and what result is met"
Ex. โทรศัพท์ เป็นการให้ Feedback ที่เจ๋งมาก, ไฟแดงที่บอกว่าต้องรอกี่นาที, Calling Melody & Ringtone ของโทรศัพท์เคลื่อนที่ ยกตัวอย่าง Ringtone ของ อ.เน๊ะ ว่าเป็นเสียงกรี๊งดังมาก สอบถามได้ความว่า เสียงดังทำให้ตกใจและจะรีบรับสาย แต่ถ้าเป็นเสียงอื่นอาจจะไม่สนใจ

=> Point การให้ Feedback ต้องดูความเหมาะสมของการให้ด้วย ไม่ใช่ให้ตลอดเวลา

Approach to Understand Information System
- Technical Approach เน้นที่ความสามารถของระบบ
- Behavioral Approach มองจากประเด็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้น
- Socio Technical Approach มองทั้สอง Approach ร่วมกัน

==> Point ไม่มี Approach ใดดีกว่ากัน จำเป็นที่จะต้องใช้ร่วมกัน Socio-Technial Approach
1 นำ technical มา lead 2. นำไปทดสอบ Test กับผู้ใช้ 3. ปรับปรุงแก้ไข Customise


HCI as Interdisciplinary Practice - HCI เป็นศาสตร์ผสมจากศาสตร์หลายๆ แขนง ได้แก่
- Computer Science / Engineering วิทยาการ/ วิศวกรรม คอมพิวเตอร์
- Psychology จิตวิทยา เช่น Cognitive-ความคิดและความจำของมนุษย์คนนั้นๆ (สถาปัตย์ วิศว ใช้บ่อย)
Social and Organizational Psycology ความรู้สึกนึกคิดของคนต่อองค์กรเดียวกัน และต่างองค์กร
- Ergonomics การยศาสตร์ ความสอดคล้องกับกายภาพของมนุษย์
- Linguistics ภาษาศาสตร์ การสือสารทางภาษาของมนุษย์ เช่นภาษาในแชท ท้องถิ่น เป็นต้น
- Sociology & Anthropology ชุมชน และสังคมวิทยา

==> Point เป็นข้อจำกัดของศาสตร์ผสม ทำให้การพัฒนา HCI ทำได้ช้า

Research in HCI
- Interaction between a human and a computer
- Interaction among humans thru computers
- Impact of computer on individual, groups, organization and society

==> Point วิจัย และศึกษาการปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนกับคอมพิวเตอร์ และผลกระทบที่มีต่อบุคคล และหน่วยองค์กรต่างๆ

จบบทนี้ต้องรู้จัก และเข้าใจ Affordance กับ Visibility ว่าคืออะไร และมีส่วนเกี่ยวพันกันอย่างไร

ไม่มีความคิดเห็น: