- Definition
- Captology
- Captology Framework
Definition
- มากกว่า ศรัทธา แต่คือการ โน้มน้าว ให้เปลี่ยน ทัศนคติ และ พฤติกรรม
- เช่นทำงานหนักขึ้น ให้ข้อมูลมากขึ้น ซื้อของมากขึ้น เลิกสูบบุหรี่
Captology (Computer As Persuasive Technology)
เป็นตัวกลางประสานระหว่าง Computer กับ Pesuation (ด้านการโน้มน้าว) คอมพิวเตอร์ถูกนำมาใช้ดังนี้
Advantages over human persuaders (6)
1. Computers are persistent
- เป็นนักตื้อ
- คอมพิวเตอร์ถามได้โดยที่คนไม่รู้สึกว่าถูกตื้อเท่ากับคน
2. Computers are anonymity
- คอมพิวเตอร์ทำได้แนบเนียน เพราะว่าไม่ต้องระบุชื่อ
- มนุษย์มีความบับ แต่ไม่กล้าพูดกับใคร
- ทำให้คนยอมรับพฤติกรรม
- ให้คนทดลองเพราะไม่ต้องเปิดเผยตน เช่น hotline สาธารณสุข เมื่อไม่เปิดเผยตนจะทำให้คนไว้วางใจ
- ให้คนยอมรับในการเปลี่ยนแปลง
3. Computers can handle huge volume of data
- การโน้มน้าวให้เปลี่ยนพฤติกรรม จำเป็นต้องใช้ข้อมูลเก่าในอดีตนำมาอ้างอิง และนำมาประมวลผลในรูปแบบที่เหมาะสม
- ตัวอย่าง การนำเสนอโปรโมชั่นตามพฤติกรรมการใช้งาน
4. Computers can exploit the richness of information
- ใช้กับการให้ข้อมูลที่หลากหลายรูปแบบได้
- ตัวอย่าง Banner ใช้เสียง เสียงผู้ชาย ผู้หญิง เสียงไหนโน้มน้าวใจได้มากกว่ากัน
- ขายสินค้าอับอาย ใช้ interaction แบบใด
5. Computers are Scalable
- ออกแบบให้เหมาะสมกับกลุ่มขนาดต่างๆ ได้
6. Computers are ubiquitous
- คอมพิวเตอร์มีอยู่ทุกหนทุกแห่ง
- ทำให้ทลายข้อจำกัดทางวัฒนธรรม ภูมิศาสตร์ เวลา เป็นต้น
ข้อตกลงในการโน้มน้าว
- การโน้มน้าวต้องเป็นไปด้วยความสมัครใจ ไม่ใช้กำลัง และไม่ใช่การหลอกลวง
Captology Framwork
- Tools ให้ซื้อของมากขึ้น เพราะไม่ยุ่งยาก
- Media นร.อ้างว่าไปเล่นเกมส์เพราะติดเกมส์
- Actor ทามาก็อตจิ
Computer As Tools
- บางครั้งผู้ใช้ไม่แน่ใจว่าควรจะทำหรือไม่ควรทำ
- สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ใช้ได้ง่าย เพราะเสมือนเพื่อน และง่ายต่อการใช้งาน
- Reduction Technology : ทำให้งานยากๆ กลายเป็นงานง่าย และรู้สึกคุ้มค่า
- Tunneling Technology : คอยนำทางหรือช่วยเหลือ สร้างความเชื่อมั่น ทำให้กล้าเปิดเผยข้อมูล
- Tailoring Technology: ติดตามการใช้งาน และนำเสนอข้อมูลที่เหมาะสมกับพฤติกรรม เช่น amazon นำเสนอหนังสือที่เกี่ยวข้องที่คิดว่าผู้ใช้น่าจะสนใจ โดยไม่ต้องค้นหา ชักจูงให้มีส่วนร่วม และมองเป็นเรื่องใกล้ตัว
- Suggestion Technology: นำเสนอในจังหวะที่เหมาะสม ทำให้ปรับเปลี่ยนหรือเชื่อแล้วทำตาม
- Surveillance Technology: คล้าย Suggestion แต่ว่าใช้การสังเกตพฤติกรรม เช่นกล้องวงจรปิด ทำให้เกิดความรู้สึกกลัวว่าถูกสังเกต และเปลี่ยนพฤติกรรม
- Conditioning Technology: ออกแบบให้มีแรงจูงใจ หรือมีแรงกระตุ้น แล้วเปลี่ยนพฤติกรรมไปเป็นอุปนิสัย
Computer as Media
- Symbolic พวก icon รูป แผนผัง
- Sensories หรือ สัมผัสทั้ง 5 รูป รส สัมผัส กลิ่น เสียง
ตัวอย่าง
- Cause-Effect Simulating Technology
- จำลองเหตุการณ์ให้เข้าไปทดลองเล่น
- มนุษย์ไม่ใครตระหนักถึง Effect เพราะไม่ทราบถึงสาเหตุ
- อ.ยกตัวอย่าง เกมส์ลงทุน จะสะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรมของแต่ละคน และได้เรียนรู้ว่า Information เป็นสิ่งสำคัญหากมีการ Share ข้อมูลกัน - Environmental Simulation Technology
- จำลองสภาพแวดล้อม
- เพื่อเปลี่ยนความเชื่อ โดยการให้รางวัล
- ตัวอย่าง สร้างหุ่นยนต์เด็กให้ทดลองเลี้ยงลูก เพื่ให้ทราบถึงปัญหา และตระหนักถึงการตั้งครรภ์
Computer As Actors
- ทำให้คอมพิวเตอร์เสมือนบุคคลหนึ่ง
- เป็นเพื่อนคู่คิด แล้วโน้มน้าวให้เปลี่ยนพฤติกรรม
การโน้มน้าวแบ่งได้ 5 ประเภท
- Physical: มีหน้าตา รูปร่าง เคลื่อนไหว
- Psychological: มีอารมณ์ มีความรู้สึก
- Language: พูดได้ โต้ตอบได้
3 ส่วนข้างบน มีส่วนสร้าง computer ให้แสดงเพศ ชาย หญิงได้ - Social Dynamic: ทำให้อยากพูด หรือมีส่วนร่วมมากขึ้น
- Social Roles: แสดงบทบาท teamates
Persuasion via Physical cues
- ผ่านทางกายภาพ เช่น sexy robot
- ทำให้คอมพิวเตอร์เสมือนเป็นเพื่อน
- ตัวอย่าง หุ่นยนต์สวย ได้รับความสนใจมากกว่าหุ่นขี้เหร่
Persuasion via Pyschological cues
- ทางจิตวิยา ทำให้หุ่นมีบุคลิกแสดงอารมณ์ได้
- อ.มีประเด็นเรื่องเสียง
- Dominant Computer; tone แข็งกร้าว เด็ดขาด ฟันธง
- Submissive Computer; คล้อยตาม นิ่มนวล แต่ว่าเยิ่นเย้อ
- งานวิจัยกล่าวว่า ผู้ใช้ มักจะชอบ Computer ที่มีบุคลิกลักษณะคล้ายตนเอง เพราะมองว่าเป็นส่วนหนึ่งของตนเอง
Persuation via Language
- ภาษาแสดงระดับทางสังคม
- ตัวอย่างการใช้ font ในจดหมาย font ทางการจะได้รับการยอมรับ เชื่อถือมากกว่า font ที่ไม่เป็นทางการ